Saturday, April 22, 2017

Từ cơ chế tác động của Alimta (pemetrexed) suy ra cơ chế của các thuốc hoá trị ung thư khác

Cơ chế của các thuốc hoá trị ung thư rất khó hiểu. Làm bác sĩ nội khoa ung thư lâu năm tôi chỉ rút ra một điều là Cơ chế của các thuốc hoá trị ung thư rất khó hiểu!!!
Nói cho vui chứ tuy khó hiểu nhưng cũng phải ráng bỏ thì giờ ra để hiểu bằng được. Mất bao nhiêu thì giờ để hiểu được cơ chế hoá trị? 
Mấy phút? 
- Không
Mấy ngày?
- Không
Mấy tháng?
- Không
Mấy năm
Đúng vậy. May mà không đến mấy thế kỷ!!!



Cơ chế của Alimta

Nếu vào các tài liệu, chúng ta thấy cơ chế của Alimta được giải thích bằng sơ đồ sau

Kèm theo  là lời giải thích: Alimta là thuốc tác động đa đích: kháng lại TS, DHFR, GARFT. 
Hiểu không? 
- Không. Tôi không hiểu.
Tìm nát cái google rồi cũng không thấy ai giải thích cho dễ hiểu nên mình phải tự mình giải quyết thôi! Kiến thức về sinh học di truyền từ năm 12 và năm thứ nhất y khoa đâu, đem ra xài thử.
Giải thích cơ chế
1. Ung thư muốn phát triển thì tế bào ung thư phải phân chia


2. Khi phân bào thì DNA phải nhân đôi

3. Để nhân đôi DNA thì phải cần các nucleic acid: A, T, G, C
4. Về mặt cấu trúc hoá học có hai loại nucleic acid là  loại purin và pyrimidin



5. Như vậy, muốn có nucleic acid thì phải có purin và pyrimidine.
6. Alimta ngăn chặn sự tổng hợp cả purin lẫn pyrimidine bằng cách ức chế tại ba mục tiêu 


À vậy thì đã rõ. Alimta ngăn cản DNA nhân đôi bằng cách không cho tổng hợp các nucleic acid. DNA không nhân đôi được thì sự phân bào không xảy ra, hoặc nếu xảy ra thì tạo ra 2 tế bào có DNA khiếm khuyết nên có thể 2 tế bào mới tạo thành sẽ mau chóng chết.

Từ cơ chế của Alimta, tìm hiểu cơ chế của các thuốc khác: 

5FU, CAPECITABINE: ức chế TS
methotrexate: ức chế DHFR
6 MERCAPTOPURINE, FLUDARABINE,: ức chế GARFT
Các thuốc này thuộc nhóm antimetabolite. Thuốc cản trở sự tổng hợp nucleic acid nên thuộc pha S.
Như vật Alimta cùng nhóm với 5FU và methotrexate. Hai thuốc này được hoá trị nhiều ngày liên tục chứ không hoá trị  1 ngày dựa trên cơ chế của chúng. Blog này cũng đã giải thích qua bài  http://nguyentuankhoi.blogspot.com/2014/11/hoa-tri-mot-ngay-nhieu-ngay.html
 Tuy nhiên Alimta lại chỉ được truyền trong 15 phút và 1 ngày. Tại sao? Vấn đề này muốn giải thích chắc mất nhiều thì giờ. Thôi đành nợ vậy!

4 comments:

Unknown said...

em không vào được liên kết ở gần cuối bài thầy Khôi ơi

Nguyễn Tuấn Khôi said...

Cám ơn bạn. Tôi đã chỉnh sửa rồi. Bây giờ bạn có thể xem được

Unknown said...

Xin thầy giải thích dùm em tại sao dùng acid folic và b12 trong khi dùng alimta thì sẽ hạn chế được độc tính của thuốc.

Nguyễn Tuấn Khôi said...

Alimta làm tăng homocysteine, chất này là chất có hại gây lở miệng, tiêu chảy ...
Acid Folic, B12 làm giảm homocysteine nên làm giảm tác dụng phụ.
Đây là câu trả lời chung chung, nếu muốn trả lời trọn vẹn thì cần xem những sơ đồ chuyển hóa có liên quan đến những chất nói trên. Tuy nhiên việc hiểu sâu hơn sẽ mất rất nhiều thời gian nên tôi nghĩ BS l6m sàng hiểu đến đây là cũng được rồi